Solar charge controller มีทั้งหมด 2 ประเภท คือ MPPT และ PWM ซึ่งอุปกรณ์นี้เป็นอุปกรณ์ที่มือใหม่มักจะละเลย โดยการเอาแผงโซล่าเซลล์ไปชาร์จกับแบตเตอรี่โดยตรง หากทำแบบนั้นจะทำให้แบตเตอรี่เสียอย่างรวดเร็ว
Solar charge controller ทั้งสองประเภทมีราคาที่แตกต่างกันค่อนข้างมาก เช่น MPPT ทีถูกที่สุดที่หาได้ตอนนี้คือ SRNE MPPT ราคาประมาณ 1600 บาท สามารถรับกระแสได้ที่ 20A และแรงดันที่ 12/24V ในขณะที่ราคา PWM ยี่ห้อ SUOER จะอยู่แค่เพียง 250 บาทเท่านั้น
อะไรที่ทำให้ solar charge controller ทั้งสองประเภทนี้ราคามันแตกต่างกันขนาดนี้ ผมจะเล่าให้ฟังนะครับ
สารบัญ
บทความต่อไปนี้ ผมสรุปมาจากคลิปด้านล่างครับ ใครขี้เกียจอ่านก็ฟังในคลิปเอานะ ใครอยากฟังใน Youtube เข้าไปฟังได้ที่ “Solar Charge Controller MPPT vs PWM แบบไหนดีกว่า”
ถ้าใครคิดว่ามีประโยชน์ อยากสนับสนุน ฟังสาระดีๆ ช่วยกด Like กด Share กด Subscribe
ให้ผมด้วยนะ
การทำงานของ Solar Charge Controller
ก่อนอื่นผมจะขอเริ่มจากทฤษฎีก่อน และหลังจากนั้นจะเอาการทดสอบในการใช้งานจริงมาให้ดูกัน มาดูที่หน้าที่ของมันก่อน หน้าที่หลักๆของ Solar charge controller คือการปรับ volt ที่มาจากแผงโซล่าเซลล์ให้เหมาะกับระบบเรา และหยุดการชาร์จไฟเมื่อไฟเต็มแล้ว
เช่นแผงมา 36V เจ้า Solar charge controller ก็จะทำการปรับ volt ให้เหลือ 12V กว่าๆเพื่อชาร์จเข้าระบบเราหากระบบเรามีแรงดันอยู่ที่ 12V
ความแตกต่างของ MPPT และ PWM
แต่ปัญหาของ PWM solar charge controller มันอยู่ตรงนี้ เช่น แผงเรา 360W สมมติว่าแรงดันแผงอยู่ที่ 36V กระแสอยู่ที่ 10A หากเราใช้ Solar charge controller ประเภท PWM มันจะปรับ volt ของเราเหลือ 12V แต่กระแสเท่าเดิมคือ 10A สิ่งที่เกิดขึ้นคือ ไฟเข้าแบตเราแค่ 120W เอง
จะเห็นว่าพลังงานจากแผงเข้าแบตนี่หายไปครึ่งนึงเลย แต่หากใช้ Solar charge controller ประเภท MPPT มันจะทำการปรับกระแสด้วยนั่นเอง คือเดิมเข้า 10A มันจะทำการปรับกระแสโดยเอา 360W/12V = 30A นั่นเอง
เราควรเลือก Solar Charge Controller แบบไหน
หากเราเห็นผลแบบนี้แล้ว เราคงจะตัดสินใจว่าแบบนี้ก็คงต้องเลือก MPPT แล้วสิ ซึ่งจริงๆแล้วไม่ใช่ซะทีเดียว หากดูราคานี่ต่างกัน 6 เท่าเลยนะ
จากตัวเลขที่คำนวณด้านบน หากเราลองเลือกแผงที่มี volt ที่ใกล้เคียงกับระบบของเรา ก็น่าจะลดพลังงานที่สูญเสียไปได้จำนวนนึงเลยถูกมั้ย เช่น ระบบเรา 12V หากเราเลือกแผง 16-18V จะสังเกตุได้ว่าพลังงานหายไปนิดเดียวเอง ถือว่าพอรับได้
แต่ก็ไม่ใช่ว่าเลือก PWM อย่างเดียวเลย เจ้า MPPT มันก็ไม่ได้มีดีแค่นั้น โดยจุดเด่นของมันคือการที่เราสามารถใช้แผงที่ volt สูงๆได้
ซึ่งมีข้อดีคือ หากเราใช้แผงที่ volt ใกล้เคียงกับระบบเกินไป เวลาเกิดเงาต่างๆ หรือ อากาศร้อน หรือปัจจัยอะไรก็ตามที่ทำให้ volt มันลดลง จนต่ำกว่า volt ของระบบ อาจทำให้เกิดปัญหาคือ เราจะสูญเสียพลังงานจากช่วงนั้นๆไปเลย เพราะว่ามันชาร์จไม่เข้านั่นเอง
อีกข้อดีนึงคือด้วยความที่ MPPT มันมีราคาที่แพงกว่า มันย่อมมากับวัสดุต่างๆที่ดีกว่า และการรับประกันที่ยาวนานกว่าเช่นกัน ความทนทานของ MPPT ก็จะมีมากกว่าตามไปด้วยครับ
การทดลอง MPPT vs PWM
มาดูการทดลองกันมั่ง ตรงนี้ผมจะใช้แผงโซล่าเซลล์ขนาดเดียวกันคือ 170W mono ของ LVTopsun สายไฟขนาดเท่ากัน ความยาวเท่ากัน โดยฝั่งนึงผมจะใช้ MPPT ยี่ห้อ SRNE ขนาด 20A 12/24V และอีกฝั่งจะเป็น PWM SUOER ขนาด 30A 12/24V เราไปดูที่มิเตอร์ตัวที่2
จากรูปเราจะเห็นว่าพลังงานที่ชาร์จเข้าแบตของ MPPT สูงกว่า PWM แค่เพียงเล็กน้อย เนื่องจากแผง LVTopsun มี Vmpp ค่อนข้างต่ำนะ ทำให้ประสิทธิภาพไม่ต่างกันมาก แต่ถ้าเกิดเราใช้เป็นแผง Watt สูงๆ จะเห็นความแตกต่างอย่างชัดเจนครับ
สรุป
Solar charge controller ประเภท MPPT หรือ PWM นั้นมีข้อดีข้อเสียต่างๆกันไป หากเราเข้าใจการทำงานของมัน เราจะสามารถเลือกใช้ได้อย่างถูกต้อง
โดยหลักการคือหากเรามีแผงที่มี volt ที่สูงกว่าระบบที่เราออกแบบมากๆ ให้เลือกใช้ MPPT เป็นหลัก แต่หากเรามีงบจำกัด เราสามารถเลือก PWM ได้ แต่พยายามเลือกแผงที่มี volt ใกล้เคียงกับระบบ